Είναι σαφές πως η εκπαίδευση είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τον πολιτισμό και την καλλιέργεια και εμπέδωση αξιών, όπως η ισότητα, η δημοκρατία, η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και ο σεβασμός της αξιοπρέπειάς του. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να προσμετράται μόνο με οικονομικούς δείκτες. Ως ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα, η εκπαίδευση συμπεριλαμβάνει όλη την ακαδημαϊκή κοινότητα, το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό, τους φοιτητές, και απαιτεί κεντρικό σχεδιασμό, συλλογικές δράσεις, καλή θέληση και διάθεση συμφωνίας.
Το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο για να μπορέσει να επιτύχει τον εκπαιδευτικό, ερευνητικό και κοινωνικό του στόχο, να προσφέρει ίσες ευκαιρίες μάθησης και να στηρίξει την νέα γενιά πρέπει καταρχήν να ξεπεράσει την πολυνομία που το ταλαιπωρεί και να αποκτήσει ένα σαφές και σταθερό θεσμικό πλαίσιο. Η ακαδημαϊκή ελευθερία προϋποθέτει την αποδέσμευση των ΑΕΙ από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του κράτους και τη δημιουργία μιας κουλτούρας αυτοδιοίκησης. Η πραγματική αυτοδιοίκηση, πέρα από τις νομικές και οικονομικές προϋποθέσεις της, είναι ανάλογη της διάθεσης συμπόρευσης του ελληνικού Πανεπιστήμιου με τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο ανώτατης εκπαίδευσης. Πρόκειται για την καλλιέργεια μιας φιλοσοφίας που διέπει οριζόντια την τριτοβάθμια εκπαίδευση και στηρίζεται στη φοιτητοκεντρική διαδικασία μάθησης, τη σύνδεση εκπαίδευσης και έρευνας, την ορθολογική σύνδεση με την οικονομία και την απαγκίστρωση από ιδεοληψίες κρατικιστικού τύπου. Η κατεύθυνση αυτή υπερβαίνει τα εθνικά ακόμα και τα ευρωπαϊκά σύνορα και σκοπό έχει να προετοιμάζει τους φοιτητές μας να αγωνιστούν επί ίσοις όροις σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλέον επαγγελματικό στίβο.
Παράλληλα είναι απαραίτητη η επίτευξη ενός διεθνούς ακαδημαϊκού consensus, το οποίο λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία των επιμέρους εκπαιδευτικών παραδόσεων και των διαφορετικών επιστημονικών περιοχών θα εξασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ ετερότητας και αυτονομίας σε έναν ενιαίο χώρο εκπαίδευσης, συναποτελούμενης από διαφορετικές κουλτούρες, ακαδημαϊκές πρακτικές και εκπαιδευτικές αντιλήψεις. Πρόκειται για την επιδίωξη της ενότητας μέσα στην πολυμορφία. Στο ευρύ αυτό πλαίσιο, η ουσιαστική αυτονομία του Πανεπιστημίου αντικατοπτρίζεται σε συγκεκριμένα δεδομένα, όπως ο προσανατολισμός και η οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών, ο συντονισμός με τις αρχές του Συστήματος Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων, η χάραξη πολιτικής διασφάλισης ποιότητας στη βάση του ευρωπαϊκού και του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Η υπέρβαση των συνόρων ευνοεί την κινητικότητα σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Η συνεργασία μεταξύ των Πανεπιστημίων βρίσκεται ήδη και θα εξακολουθήσει να βρίσκεται στις προτεραιότητες τής ευρύτερης ευρωπαϊκής πολιτικής και ακαδημαϊκής σκέψης. Οι ακαδημαϊκές συνεργασίες προωθούν τη διαφάνεια των σπουδών και των οργανωτικών δομών, την ανάπτυξη αμοιβαίας εμπιστοσύνης, την ευκολότερη αναγνώριση τίτλων σπουδών και σε τελική ανάλυση την αύξηση της απασχολησιμότητας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη καταβάλλεται μια συστηματική και συλλογική προσπάθεια για τη δημιουργία ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, στην οποία το Αριστοτέλειο πρωταγωνιστεί και πρωτοπορεί. Θεωρώ υποχρέωση όλων μας τη συνέχιση και ενίσχυση αυτής της στρατηγικής επιλογής ανοιχτών οριζόντων, η οποία φέρνει το Πανεπιστήμιό μας στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας και της αριστείας.
